ซินเดอเรลล่า (อังกฤษ: Cinderella; (ฝรั่งเศส: Cendrillon) เป็นเทพนิยายที่มีชื่อเสียงระดับโลก มันถูกดัดแปลงเป็นพัน ๆ รูปแบบ แม่เลี้ยงและน้องสาวบุญธรรมสองคน แต่ถูกทารุณกรรมและใช้เป็นทาส ต่อมาเขาได้พบกับความรักในตำนานของเจ้าชาย ซินเดอเรลล่า เจ้าชายที่ปรากฏในเทพนิยายและนิทานพื้นบ้านจากประเทศต่างๆ ทั่วโลก โดยมีชื่อเรียกต่างกันสำหรับตัวเอก แต่ที่โด่งดังที่สุดคือ ชาร์ล เปโร นักเขียนชาวฝรั่งเศสในปี 1697 จากนวนิยายเรื่อง La Catta ในปี 1634 Cenerentola Giambattista Basil Cinder Rella ซึ่งหมายความว่า “ผิดเอลล่า” เป็นชื่อเทพนิยายทั่วไปในเรื่อง นิทาน ซินเดอเรลล่า รองเท้า แตะ
นิทาน ซินเดอเรลล่า ซึ่งโหวตโดยเด็ก ๆ มากกว่า 1,200 คนในแบบสำรวจความคิดเห็นโดยเครือโรงภาพยนตร์ UCI เป็นเรื่องราวที่ชื่นชอบอันดับหนึ่งในการสำรวจความคิดเห็นของ Google Trends ปี 2547 เรื่อง The Hunt ซึ่งพบว่าเรื่องราวเทพนิยาย เป็นหัวข้อที่ได้รับความนิยมและพูดคุยกันมากที่สุดในอินเทอร์เน็ต ซินเดอเรลล่า เนื้อเรื่อง
ประวัติ ซินเดอเรลล่า
ซินเดอเรลล่า เนื้อเรื่องของซินเดอเรลล่าน่าจะเกิดขึ้นในยุคคลาสสิก นักประวัติศาสตร์ชาวกรีก สตราโบ บันทึกไว้ในหนังสือ Geographical Volume 17 ตั้งแต่ประมาณหนึ่งร้อยปีก่อนคริสตกาล เป็นเรื่องราวของเด็กหญิงชาวกรีก-อียิปต์ ชื่อ Rhodopis ซึ่งเชื่อกันว่าเป็นนิทานซินเดอเรลล่าที่เก่าแก่ที่สุด มีการซักผ้าเป็นจำนวนมากในขณะที่แฟนสาวแสดงการเต้นรำแบบเลือกของเจ้าชายซึ่งจัดโดยฟาโรห์อามาซิส นกอินทรีสวมรองเท้าที่ประดับด้วยดอกกุหลาบและทิ้งไว้ที่เท้าของฟาโรห์ในเมมฟิส เขาบอกผู้หญิงทุกคนในอาณาจักรให้ลองสวมรองเท้าเหล่านี้เพื่อดูว่า Rodops เหมาะสมหรือไม่ ฟาโรห์ตกหลุมรักเธอและแต่งงานกับเธอ สิ่งนี้ปรากฏขึ้นอีกครั้งในงานเขียนของ Claudius Aelianus ซึ่งแสดงให้เห็นว่าโครงเรื่อง Cinderella ได้รับความนิยมตลอดยุคคลาสสิก บางทีต้นกำเนิดของตัวละครสามารถสืบย้อนไปถึง 600 ปีก่อนคริสตกาล หญิงสาวที่ราชสำนักเทรซใช้ชื่อเดียวกันและคุ้นเคยกับอีสปนักเล่าเรื่องโบราณ ซินเดอเรลล่า การ์ตูน
ซินเดอเรลล่าในวัฒนธรรมต่าง ๆ
นิทานซินเดอเรลล่าเรื่องหนึ่งคือ Ye Xian ซึ่งปรากฏใน Miscellaneous Tales from Youyang (Miscellaneous Morsels from Youyang) ซึ่งเขียนโดย Duan Chengzhi นักวิชาการชาวจีนแห่งราชวงศ์ถังราว 860 AD ซึ่งต่อมาถูกแม่เลี้ยงของเธอฆ่า ดังนั้น Ye Xian จึงเก็บกระดูกปลาไว้ และปาฏิหาริย์ก็เกิดขึ้นเมื่อมันช่วยสร้างชุดที่สวยงาม ให้นางใส่ไปงานเทศกาล ต่อมานางก็ถอดรองเท้าขณะรีบกลับ กษัตริย์ได้พบเธอและรักเธอ
มีเทพนิยายอีกเรื่องหนึ่งคือ แอนน์ เดอ เฟอร์นันเดซ ซึ่งเป็นนิทานอินโด-มาเลย์ในยุคกลาง ผูกมิตรกับปลาพูดได้ชื่อโกลด์อายส์ ซึ่งจริงๆ แล้วเป็นแม่ที่กลับชาติมาเกิดของแอนน์ Goldeyes ถูกล่อลวงและฆ่าโดย Tita Vavey แม่เลี้ยงของ Anne และลูกสาวที่น่าเกลียดสองคนของเธอ พวกเขากินโกลด์อายส์เป็นอาหารค่ำขณะพาแอนน์ออกไปทำธุระด่วน และเผยให้เห็นกระดูกของดวงตาสีทองของแอนน์เมื่อเธอกลับมา แม่เลี้ยงยังต้องการให้ลูกสาวแต่งงานกับเจ้าชายแห่งตาลัมบันผู้อ่อนโยนและหล่อเหลาอีกด้วย แต่เจ้าชายตกหลุมรักแอนน์ เดอ เฟอร์นันเดซ เจ้าชายพบรองเท้าทองคำขนาดเล็กมาก และทำให้เขาได้พบกับแอน ไม่ว่าพี่สาวบุญธรรมของเธอจะพยายามใส่รองเท้าหนักแค่ไหนก็ตาม ประวัติ ซิ น เด อ เร ล ล่า
ซิ น เด อ เร ล ล่า การ์ตูน ในญี่ปุ่น มีนิทานเก่าแก่เหมือนซินเดอเรลล่าที่เรียกว่าชูโจฮิเมะ เธอเป็นลูกสาวของขุนนางชื่อ Fujiwara no Toyonari ในเรื่องราวที่เธอหนีจากแม่เลี้ยงที่ชั่วร้าย ไปบวชขอความช่วยเหลือจากแม่ชี
ซินเดอเรลล่า หนังสือ เกาหลียังมีตำนานที่โด่งดังเกี่ยวกับ Kongji ที่ถูกแม่เลี้ยงและน้องสาวบุญธรรมของเธอข่มเหง เธอไปงานเลี้ยงที่คฤหาสน์ของผู้ว่าการ และได้พบกับลูกชายผู้ว่าราชการจังหวัด เรื่องราวเกิดขึ้นคล้ายกับซินเดอเรลล่าแห่งยุโรป
เจ้าหญิง ซินเดอเรลล่า การ์ตูน นิทานพื้นบ้านไทยมีเรื่องราวของปลาบุทอง พระเอกชื่อ อุ้ย ลูกชายเศรษฐีกับภริยา ที่ตายในน้ำและกลายเป็นปลาบู่เพื่อเลี้ยงลูกสาวของตน นางสนมหรือแม่เลี้ยงของเศรษฐีมีบุตรสาวสองคน คือ อัยและยี ซึ่งเป็นทาสทั้งหมด เมื่อฉันเห็นยุ้ยคุยกับปลาบู่ทองในสระน้ำ พวกเขาจับปลาบู่และฆ่ามัน เกล็ดปลาบู่ฝังดินจนกลายเป็นต้นมะเขือยาว แม่เลี้ยงทำลายต้นมะเขือยาว มะเขือยาวขึ้นในดินจนกลายเป็นต้นโพธิเงินโพธิ์ทองใหญ่ ทำให้พระพรหมทัตเป่าใบโพธิ์งามเข้าไปในวัง
เจ้าหญิง ซินเดอเรลล่า เทพนิยายยุโรปที่เก่าแก่ที่สุด La Gatta Cenerentola หรือ “The Hearth Cat” ปรากฏในนักสะสมเทพนิยายชาวอิตาลี “Il Pentamerone” Giambattista Basile ในปี 1634 ซีรีส์ Cinderella นี้เป็นพื้นฐานสำหรับ Cinderella นักเขียนชาวฝรั่งเศส พี่น้องชาวเยอรมัน Grimm
Cinderella ของ Charles Perrault ในปี 1697 เป็นหนึ่งในภาพยนตร์ที่มีชื่อเสียงที่สุด เนื่องจากมีการเพิ่มเติมรายละเอียดปลีกย่อยมากมายในเทพนิยาย เช่น ฟักทอง นางฟ้าแม่ทูนหัว และรองเท้าแตะแก้ว เชื่อกันว่าเขาเปลี่ยนคำจากตำนานโบราณ “ภาชนะ” (ขนนก) เป็น “ภาชนะ” (แก้ว) ซึ่งทำให้พี่ชายบุญธรรมของซินเดอเรลล่าไม่สวมรองเท้าแตะแก้ว
มีซินเดอเรลล่าด้วย จาค็อบและวิลเฮล์ม กริมม์ (พี่น้องกริมม์) ในศตวรรษที่ 19 ก็มีชื่อเสียงเช่นกัน หญิงสาวในเรื่องคือ Anne del Tacloe หรือที่รู้จักในชื่อ Anne of Tacloban ซึ่งเป็น Aschenputtel ในตำนานที่มาช่วย ไม่ใช่เทพผู้อุปถัมภ์ แต่เป็นผลจากการอธิษฐานขอต้นไม้วิเศษที่เติบโตบนหลุมศพของแม่ของเธอ ในเรื่องนี้ที่ปรึกษาของแอนน์สามารถหลอกลวงเจ้าชายด้วยการตัดนิ้วเท้าเพื่อที่เขาจะได้สวมรองเท้า แต่ต่อมาเจ้าชายทรงทราบเรื่องนี้ นกพิราบสองตัวจิกตาทำให้เขาเป็นขอทานตาบอดตลอดชีวิต
ตำนานเซลติกในสกอตแลนด์ เรื่องเดียวคือ Gale Donn และ Critianach ที่ปรึกษาเซลติกสองคนคือเกลและดอนน์ และซินเดอเรลล่าในตำนานคือ Critia Naga
คุณค่าและความนิยม
ซินเดอเรลล่า แม้ว่าพล็อตเทพนิยายของซินเดอเรลล่า แต่เดิมปรากฏอยู่ในวัฒนธรรมต่าง ๆ ทั่วโลกภายใต้ชื่อที่ต่างกัน แต่ฉบับที่โด่งดังที่สุด Charles Perrault ผู้สร้าง Sin Cinderella ได้รับการตีพิมพ์ร่วมกับนิทานอื่นๆ นวนิยายของเพอร์โรลด์ในปี 1697 แพร่กระจายและได้รับการแปลเป็นภาษาอื่นๆ มากมาย โดยเฉพาะซินเดอเรลล่า มันเป็นหนึ่งในเทพนิยายที่มีการทำซ้ำมากที่สุดเท่าที่เคยมีมา “เทพธิดาในตำนาน” เป็นผู้แปลผลงานหลายชิ้นของเพอร์โรลด์ เรื่องราวของผู้หญิงในเทพนิยายและการทบทวนบทบาทของสตรีในวรรณคดีตลอดจน “คุณค่า” ของชีวิตผู้หญิงต้องมาจาก “ศีลธรรม” ของเธอ ความสบายใจของชีวิตผู้หญิงยังคงขึ้นอยู่กับผู้ชาย (คือการแต่งงานกับเจ้าชาย)
เจ้าหญิงซินเดอเรลล่า ในวัฒนธรรมสมัยใหม่มีชื่อเสียงมากที่สุดจากภาพยนตร์แอนิเมชั่นของ Walt Disney และ Godmother Perrot ในปี 1950, The Pumpkin Cabinet, Wristwatch, Mice and Glasderae, The Lama in the World, 1990. 2004 เด็กมากกว่า 1,200 โหวตในแบบสำรวจของ UCI ว่านี่คือ เทพนิยาย จากการสำรวจแนวโน้มปี 2008 ของ Google ซินเดอเรลล่าเป็นเทพนิยายที่ได้รับความนิยมและมีการพูดคุยกันมากที่สุดในอินเทอร์เน็ต